Waziri Mkuu, Mizengo Pinda akizungumza bungeni Dodoma jana.
Dodoma. Kitimtim bungeni. Hicho ndicho kilichotokea bungeni jana baada ya Naibu Spika, Job Ndugai kuwaomba wabunge kukishauri kiti chake juu ya hatua ya kuwasilishwa na kujadiliwa kwa ripoti ya uchunguzi wa IPTL kwa madai ya kuwapo kesi mahakamani.
Wabunge wa pande zote – chama tawala na upinzani
waliopata fursa ya kuzungumza, walitoa kauli zinazofanana za kutaka
suala hilo lijadiliwe na chombo hicho cha kutunga sheria, huku wakipinga
njama za kutaka kuzima hoja.
Hata pale Waziri Mkuu, Mizengo Pinda alipojaribu
kueleza umuhimu wa kumaliza suala hilo bila mihimili ya Bunge na
Mahakama kuingiliana, zilisikika sauti wabunge wakimzomea, ikimaanisha
kuwa suala hilo lazima lijadiliwe kwa uwazi bungeni.
Kwa jinsi mjadala huo wa wabunge ulivyokwenda, ni
dhahiri kwamba ripoti hiyo iliyochunguza kuchotwa kwa Sh306 bilioni
katika akaunti ya Tegeta Escrow italeta mtikisiko mkubwa serikalini na
bungeni kama ambavyo gazeti hili liliripoti Jumanne iliyopita.
Wabunge wanane waliochangia mjadala huo
walionekana wazi kutaka kiti cha Spika kitumie mamlaka yake vizuri
kuhakikisha ripoti hiyo inawasilishwa bungeni haraka na kujadiliwa ili
waliochota fedha hizo “wabebe msalaba wao”.
Mjadala huo mkali uliibuka baada ya kuibuka
taarifa kwamba kuna barua kutoka mahakamani iliyowasilishwa kwa Bunge
kutaka kuzuiwa kwa mjadala huo, barua ambayo hata hivyo, Ndugai alisema
hajaiona.
Naibu Spika alitoa fursa hiyo baada ya kuombwa
mwongozo na Mbunge wa Kigoma Kusini (NCCR-Mageuzi), David Kafulila
aliyetaka kujua iwapo ripoti hiyo itawasilishwa bungeni au la, kutokana
na kuwapo kwa madai ya barua kutoka mahakamani.
“Tunataka tujue ripoti italetwa au la, tunasikia
kuna mkakati wa kimahakama kuzuia isije, sasa tunataka utuhakikishie
kama itaingia bungeni kwa kuwa Mahakama haipaswi kuingilia Bunge,”
alisema Kafulila.
Kabla ya kujibu mwongozo huo, Ndugai alisema:
“Kama mlivyozungumza hili ni jambo la haki za Bunge, sasa naomba
mkisaidie kiti tujadili mwelekeo.”
Kafulila
Aliyepewa nafasi ya kufungua mjadala huo ni
Kafulila aliyeanza kwa kutoa ushauri kwa kiti cha Spika kuwa Bunge ndilo
lenye mamlaka ya mwisho na wabunge ndiyo wawakilishi wa wananchi, hivyo
kuna mtihani kuhusu jambo hilo na Bunge ndilo litaamua.
“Ni lazima tujue kama Bunge tunatosha au
hatutoshi, kama Bunge linaweza au haliwezi. Kama taarifa zinasema kuna
majaji na viongozi wamekula fedha hizo halafu kuna hoja ya kuzuia eti
jambo liko mahakamani. Hilo jambo halina msingi kama kweli kuna hoja ya
Mahakama mbona CAG alipochunguza kwa niaba ya Bunge haikuzuia?”
NA:- MWANANCHI
Alisema ni lazima Bunge lifanye uamuzi kama ilivyoamuliwa tangu mwanzo.
Bulaya
Mbunge wa Viti Maalumu (CCM), Ester Bulaya alisema
lazima Bunge liheshimiwe kwa kuwa haiwezekani mhimili mmoja ukaingilia
mwingine na kujifanya uko juu.
“Sisi tunachojadili hapa ni ripoti ya CAG na hii
ni ripoti ya Bunge na si ya Serikali. Hatujadili kesi hizo alizosema
Waziri Mkuu, hatuwezi kukubali Mahakama moja ikatoa uamuzi tofauti
katika jambo moja,” alisema Bulaya.
Alisema ni muhimu Bunge likaendelea na ratiba yake kuhusu ripoti hiyo na kila mtu achukuliwe hatua kwa kile alichokitenda.
Lekule Laizer
Mbunge wa Longido (CCM), Michael Lekule Laizer
alisema wabunge wengine hawalielewi suala la escrow lakini kama kweli
kuna wezi ndani ya Bunge wachukuliwe hatua na ripoti hiyo iwasilishwe
bungeni.
“Hili jambo ni kubwa na tumegawanyika kwa kuwa
wengine hatulijui vizuri. Kama kuna wezi humu ndani au nje ya Bunge
naomba Naibu Spika tusifiche maovu, tusifuge wezi, hivyo ripoti ije
haraka na liwe ni jambo la dharura, waliokula wabainike na
washughulikiwe.
“Hili jambo lijadiliwe na Kamati ya Uongozi ikae
leo (jana) ili jambo hili lije kwenye ratiba ya kesho (leo),” alisema
Laizer na kushangiliwa na wabunge wengi.
Msigwa
Mbunge wa Iringa Mjini (Chadema), Mchungaji Peter
Msigwa alisema huu ndiyo muda wa kusema ukweli, hakuna kufunika kombe
mwanaharamu apite... “safari hii mwanaharamu hapiti.
“Huu ni wakati mwafaka wa kujua tumbili ni nani na
mwizi ni nani. Kama kuna majaji au maaskofu na mawaziri tunataka
ijulikane. Mara nyingi Serikali inajaribu kufichaficha, lakini
haiwezekani kufichaficha haya mambo sasa,” alisema Msigwa.
Msigwa alimchokonoa aliyekuwa Spika wa Bunge la Tisa, Waziri wa
Ushirikiano wa Afrika Mashariki, Samuel Sitta kwamba wakati huo, Dk
Willibrod Slaa aliwahi kuwasilisha nyaraka za kashfa bungeni lakini
(Sitta) akasema ni za intaneti hivyo hazina ukweli, lakini baadaye
zikaonekana za kweli, jambo ambalo Sitta alilijibu hapohapo akimwita
Msigwa kuwa ni hasimu wake na kuwa kweli Dk Slaa aliwasilisha nyaraka
hizo ambazo nyingine zilikuwa na madai ya ukweli na nyingine za uongo.
Lembeli
Mbunge wa Kahama (CCM), James Lembeli alisema ni
lazima kila mtu abebe msalaba wake kama ni wabunge wabebe msalaba wao,
viongozi pia wabebe misalaba yao. Wakati Lembeli akizungumza hayo
wabunge wengine walikuwa wakiitikia amen, amen, amen.
Lembeli alisema nchi inaweza kuingia kwenye
machafuko au vurumai ikiwa taasisi ambayo wananchi wanaiamini
haitawatendea haki. “Wananchi wanaamini taasisi mbili ambazo ni JWTZ na
Bunge, sasa hiyo mikakati inayofanywa na taasisi nyingine haiaminiki kwa
kuwa hata Mahakama haiaminiki,” alisema Lembeli.
Alisema fedha zimeliwa na watu ndani ya Bunge
halafu yeye kama mbunge akawaambie wananchi wachangie maabara wakati
fedha zilizochotwa zinaweza kujenga maabara zote nchini.
“Kama ni mtego utegue Naibu Spika, historia
itakukumbuka kwa kuwa kuna wengine humu eti wamechukua Sh1 bilioni kwa
consultant (ushauri) na mtu yupo humu,” alisema Lembeli.
Mbatia
Mbunge wa Kuteuliwa, James Mbatia alisema nchi
inayumba kwa kuwa Serikali haiaminiki kitu ambacho ni hatari. “Kwa kuwa
kuna tatizo tusiruhusu kulaumiwa na historia kutuhukumu. Kiti kitumie
hekima na busara tumalizane na jambo hili ili nchi itulie.
“Tunahitaji uadilifu, uaminifu, hivyo tusikubali
kuzima hili jambo. Naomba tuache miswada yote tumalizane na hili ili
utulivu uwepo,” alisema Mbatia.
Lissu
Akizungumza kwa niaba ya Kiongozi wa Kambi Rasmi
ya Upinzani Bungeni, Tundu Lissu alisema si kanuni za Bunge, Katiba wala
sheria yoyote inayoruhusu Mahakama kuingilia shughuli za Bunge wala
kumfundisha Spika namna ya kuendesha Bunge.
“Hakuna huo utaratibu wa kukufundisha wewe
kuongoza Bunge, hivyo kama kuna barua imetoka mahakamani kwa jaji fulani
naomba iwekwe mezani ili tumjadili huyo jaji, kama barua hiyo haipo
basi tuendelee na shughuli zetu,” alisema Lissu ambaye pia ni Mnadhimu
Mkuu wa Kambi ya Upinzani.
Aliongeza: “Leo Naibu Spika nafasi yako ni ya kihistoria. Bunge
la Tisa linakumbukwa kutokana na kashfa ya Richmond, basi hili Bunge la
10 litakumbukwa kwa Escrow na unao msalaba mkubwa na hakuna Simon
Mkirene wa kukusaidia kubeba msalaba huo, hivyo hakikisha Bunge hili na
nafasi yako vinaheshimika.”
Zitto
Mwenyekiti wa Kamati ya Hesabu za Serikali (PAC)
inayochambua ripoti hiyo, Zitto Kabwe alisema kwa jinsi kamati yake
ilivyofanyia kazi jambo hilo, halikupaswa kutokea katika nchi yenye
udhibiti wa dola kama Tanzania.
Alisema jambo hilo lingeweza kutokea kwenye nchi
kama DRC (Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo), Somalia au Sierra Leone
lakini si kwa nchi yenye udhibiti wa dola.
“Suala hili ndiyo mstari wa uvumilivu wa Watanzania, lazima sisi kama wawakilishi wa wananchi tujue nini cha kufanya.”
Alisema wakati jambo hili lilipoanza, yalisikika
mengi ya kuzusha na minong’ono mingi na ili kuyamaliza yote hayo lazima
lijadiliwe kwa uwazi bungeni, hivyo wabunge wajiandae kupambana na facts
(ukweli) zitakazowekwa mezani badala ya kupambana na watu.”
Zitto alisema kamati yake iko tayari wakati wowote
kuwasilisha ripoti hiyo bungeni kwani kazi yao imemalizwa na wakuu wa
TRA, CAG na Takukuru baada ya kukutana nao.
Pinda
Baada ya wabunge hao kusema hayo, kama kukisaidia
kiti cha Spika, Ndugai alitoa nafasi kwa Waziri Mkuu Pinda kusema
lolote na alisema mihimili mitatu ya nchi ipo kwa mujibu wa Katiba na
kila chombo kipo kwa kanuni zake.
Alisema kauli ya kwamba Mahakama inatumika kama
chombo cha kuficha uozo siyo kauli nzuri. “Ningependa sana jambo hili
liishe ila tuangalie busara ili kila mhimili utekeleze jukumu lake kwa
urahisi,” alisema Pinda kauli ambayo iliwafanya wabunge waanze kuzomea
kwa kuonyesha kutokufurahishwa nayo.
Ndugai
Pinda alipomaliza, Ndugai alisema: “Mambo haya ni
magumu sana kama alivyosema Waziri Mkuu. Kazi ya Jaji Mkuu ni kulinda
mhimili wa Mahakama, tena kwa wivu kabisa na kazi ya Spika ni kulinda
Bunge, tena kwa wivu kabisa.”
Baada ya kauli hiyo ambayo ilipokewa kwa shangwe na wabunge,
alisema wakati Sitta alipokuwa Spika aliwahi kuwaambia katika Kamati ya
Uongozi kuwa, ‘Tukiwa viongozi hatuwezi kutengeneza umoja katika maovu’
na kwamba kutokana na kauli hiyo, Bunge haliwezi kuficha uovu katika
jambo hilo na kwamba litashughulikiwa vizuri na haki itatendeka.
Kabla ya mjadala
Awali, katika kipindi cha Maswali ya Papo kwa Papo
kwa Waziri Mkuu, Pinda alisema kuwa kuna kesi zaidi ya 10 kuhusu IPTL
mahakamani, ambazo ni za wadau wanaohusiana na jambo hilo.
Alikuwa akijibu swali la Mbunge wa Kasulu Mjini
(NCCR-Mageuzi), Moses Machali aliyetaka kujua Serikali ina kauli gani
kuhusu taarifa ya kwamba Mahakama imeliandikia Bunge barua ili suala la
Tegeta Escrow lisijadiliwe ili kuwanasua wale wanaohusika.
Pinda alisema kesi hizo ndani yake zinahusiana na
fedha hizo hizo za escrow, hivyo kwa mfumo na msingi wa utawala wa
sheria nchini, linapokuwapo jambo linaloendelea mahakamani, utaratibu wa
kikatiba unawataka wao ambao ni upande wa mhimili mwingine kuacha
kuanza kujadili jambo hilo kwa umma kwa sababu utaingilia kile
kinachoendelea.
“Najaribu kueleza tu lakini haya ni maoni yangu,
bado Ofisi ya Spika itaweza kupata ushauri mzuri na tutajua wanasema
nini, kwa hiyo si mara ya kwanza mambo kama haya kuwapo na wote tumekuwa
tukiheshimu kilichokuwa kinaendelea mahakamani,” alisema Pinda.
Akijibu swali la awali la Machali kuhusu kauli
yake kwamba fedha hizo za escrow si za Serikali, Pinda alisema anajua
suala hilo liko katika Ofisi ya Spika lakini angeeleza nini kilichotokea
kwa uelewa wake.
Alisema msingi wake wa kusema hivyo ulitokana na
uelewa wake kwamba Tanzania ilitumia umeme uliokuwa unazalishwa na
Kampuni ya IPTL.
Pinda alisema katika maelewano ya awali ambayo
yalikuwa yamekwishakubalika, alijua kwamba fedha zinazotolewa ni kwa
sababu ya matumizi ya umeme nchini.
“Ndiyo maana nikasema kwa uelewa ambao ni msingi
tu, fedha zile ni kwa ajili ya kwenda kulipa ankara za umeme tuliokuwa
tumekwishatumia. Hata hivyo, kwa kuwa jambo hili liko chini ya uchunguzi
wa Takukuru na CAG, hivyo uchunguzi utatuambia kama upande wa Serikali
kipo kiasi cha fedha ambacho kilitakiwa tulipwe, naamini utaratibu huo
utafuatwa, alisema Pinda.
“Kama itaonekana katika mchakato huo kuna upungufu
umejitokeza na chunguzi hizo zikionyesha hivyo, Serikali haitasita
kuchukua hatua zozote za kisheria. Takukuru akifanya uamuzi kwamba kwa
Pinda kuna tatizo katika suala hili, hakuna mswalie mtume Pinda
atakwenda tu.”
NA:- MWANANCHI
Hakuna maoni:
Chapisha Maoni